article banner
Makaleler

Deprem Nedeniyle Yapılan Bağış ve Yardımların Vergi Durumu

10 Şub 2023

Deprem Nedeniyle Yapılan Bağış ve Yardımların Vergi Durumu  

Şükran Uçar 

Grant Thornton Türkiye  

Vergi Hizmetleri, Direktör  

Kahramanmaraş merkezli ve 10 ili etkileyen deprem felaketi nedeniyle yapılan ayni ve nakdi bağışların gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirimi ve ayni yardımların KDV karşısındaki durumuna ilişkin Gelir İdaresi Başkanlığı 09.02.2023 tarihinde bir yazı yayınlamış ve ilgili yazıda kurumlarvergisi@gelirler.gov.tr adresinden konuyla ilgili soru ve önerilerin de iletilebileceği belirtilmiştir. Söz konusu yazıdaki açıklamalara aşağıda yer verilmiştir. 

Bilindiği üzere, Gelir Vergisi Kanunun 89 uncu ve Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddeleri hükmü uyarınca, Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni veya nakdi bağışların tamamı ilgili yıl vergi matrahlarının tespitinde indirim olarak dikkate alınabilmektedir. 

3/2/2021 tarihinde yayımlanan 3483 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı gereğince, bu tarihten itibaren ülkemizde meydana gelebilecek depremler sonrası zarar gören afetzedeler için Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanlığı koordinasyonunda yardım kampanyaları yürütülmektedir. Bu kapsamda, Kahramanmaraş ili merkezli olan depremler için AFAD Başkanlığı koordinasyonunda yardım kampanyası başlatılmıştır. 

Nakdi Bağış ve Yardımlar 

Depremlerden etkilenen afetzedeler için AFAD Başkanlığınca ilan edilen hesaplara yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince indirim konusu yapılabilecektir. Aynı şekilde, Türk Kızılay’ınca ilan edilen hesaplara yapılan nakdi bağışların tamamı da indirime konu edilebilecektir. Bağışların indirilebilmesi için ödemeye ilişkin banka dekontları yeterli olacaktır. 

Ayni Bağış ve Yardımlar 

Depremler sonrası genel hayatı olumsuz etkileyen şartların ortadan kaldırılması için gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince, işletmelerinde mevcut olan ya da dışarıdan temin edilen ihtiyaç malzemeleri de ayni olarak bağışlanabilmektedir. Ayni bağışlar; AFAD Başkanlığının kendisine yapılabileceği gibi AFAD’ın yönlendirdiği kamu kurum ve kuruluşlarına da yapılabilecektir. Bu kapsamda yapılan ayni bağışların tamamı, bağışa konu malların içeriğine ve ilgili kurumlarca teslim alındığına ilişkin belge düzenlenmesi kaydıyla, indirim konusu yapılabilecektir. Yine söz konusu kapsamda yapılan bağış ve yardımlarda KDV hesaplanmayacak ve bağışa konu mallara ilişkin yüklenilen KDV’ler de işletmeler tarafından indirim konusu yapılabilecektir. 

Öte yandan Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yaptığı açıklamada yer alan Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanlığı koordinasyonunda yardım kampanyaları ve Türk Kızılay Derneği’ne yapılan nakdi yardımlar dışında başka kurumlara da yoğun olarak bağış ve yardımlar yapılmaktadır. 

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin 1-c bendi ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 89/1-5 hükmü çerçevesinde genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere, köylere, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan derneklere de makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların toplamının o yıla ait kurum kazancının %5’ine kadar olan kısmı, kurumlar ve gelir vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla ve beyana tabi gelir veya kurum kazancı varsa indirilebilecektir. Kızılay Derneği’ne yapılacak ayni bağışlar da aynı kapsamda %5’lik sınırlamaya tabi olacaktır. Bu kapsamda belirtilen kurum ve kuruluşlara yapılan ayni yardımlar Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/2-b maddesine göre katma değer vergisinden de istisnadır. 

Ayrıca Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. Maddesine göre, fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Gelir vergisi mükellefleri tarafından bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamı, yıllık beyanname ile bildirilen gelirden indirilmesi mümkündür. Kurumlar vergisi mükellefleri de Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan indirim hakkından yararlanabilmektedir. 

Gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin bağışının bu kapsamdaki dernek veya vakıflara bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağılmak üzere yapılması şarttır. Bağış ve yardımda bulunulacak vakfın veya derneğin gıda bankacılığı faaliyetinde bulunmasının yanı sıra bu ibarenin dernek veya vakfın tüzüğünde yahut senedinde yer alması gerekmektedir. 

Mevzuatta öngörülen indirim şartlarını sağlayan gıda bankacılığı faaliyeti kapsamında yapılan bağış ve yardımlar beyanname üzerinden indirim yapılmayacak doğrudan yapıldığı tarihte tamamı ticari kazancın tespiti sırasında gider olarak kayıtlara alınabilecektir. 

Gıda bankacılığı kapsamında yapılan bağışlar da Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/2-b maddesine göre katma değer vergisinden istisnadır. 

Yapılan bağış ve yardımlarda vergi indirimi ve istisnalarından yararlanabilmek için belgelendirmenin de ilgili mevzuat düzenlemesinde belirtilen aşağıdaki şartları sağlaması gerekmektedir. 

  • Ayni veya nakdi olarak yapılan bağış ve yardımların gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince indirim olarak dikkate alınabilmesi için makbuz karşılığı yapılmış olması gerekli ve yeterlidir. 
  • Ayni bağış ve yardımın, işletmenin aktifinden veya stokundan çekilerek bağışlanmış olması durumunda, mükelleflerin işletmeden çekip bağışladıkları değerler için fatura düzenlemesi; düzenlenen faturanın arka yüzüne faturada belirtilen değerlerin ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından bağış veya yardım olarak alındığına ilişkin şerh konularak yetkili kimseler tarafından imzalanmış olması, 
  • Ayni değerlerin, mükelleflerce dışarıdan alınarak kamu kurum ve kuruluşuna bağışlanmış olması durumunda ise bu kurum ve kuruluş tarafından teslim alınacak değerler için teslime ilişkin bir belge düzenlenmiş olması yeterli olup, düzenlenen belgede bağışlanan kıymetin değerinin, cinsinin ve miktarının tereddüde mahal bırakmayacak şekilde belirtilmiş olması gerekmektedir. Ayrıca, bağışlanan değerlere ilişkin olarak düzenlenmiş olan faturaların arka yüzünde yukarıda belirtilen açıklamalar dahilinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının yetkililerinin imzası bulunacaktır. 
  • Nakdi bağışların indirilebilmesi, bağışı kabul eden kuruluşlarca verilecek makbuzla veya bu amaçla bankalarda açtırılan hesaplara yatırıldığına ilişkin banka dekontlarıyla belgelendirilmesi şartıyla mümkündür. 
Şunun altında da bulunur...