Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (Seri NO: 1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:4) Yayınlanmıştır.

Basılı Bültenler

Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (Seri NO: 1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:4) Yayınlanmıştır.

07 Eyl 2020

Bilindiği üzere 25 Şubat 2020 Tarih 31050 Sayılı Resmi Gazete ’de yayınlanan “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar” (yeni karar) ile, (2020/29 Sayılı Sirkülerimize konu edilmiştir) daha önce yayınlanan 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 13 üncü maddesinde yer alan “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı” hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usullerin düzenlendiği 27.11.2007 tarih 2007/12888 sayılı Kararın (önceki Karar) çeşitli maddeleri değiştirilmiş ve Karar metnine yeni maddeler eklenmiş idi.

Yeni Karar kapsamında yapılan düzenlemelere paralel olarak, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 2020 yılı Nisan ayı içerisinde taslak hali duyurulan  “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (Seri NO: 1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:4)”e nihai şekli verilerek 1 Eylül 2020 tarih 31231 sayılı Remsi Gazete’de yayınlanmıştır.

Tebliğ kapsamında yapılan düzenlemeler aşağıdaki şekildedir;

1- Yeni Tebliği ile, 1 seri no.lu “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ”in çeşitli bölümlerinde güncellenmeler yapılmıştır.

Yapılan güncellemeler doğrultuda;

• “İlişkili kişi” tanımı yeniden düzenlenmiş ve transfer fiyatlandırmasında, ilişkinin doğrudan veya dolaylı olarak ortaklık kanalıyla oluştuğu durumlarda, örtülü kazanç dağıtımı kapsamında değerlendirme yapılması için, en az %10 oranında ortaklık, oy veya kar payı hakkının olması şartının aranacağı ve ilişkili kişiler açısından bu oranların topluca dikkate alınacağı yönündeki kanuni düzenleme(doğrudan veya dolaylı ortaklık oranının hesaplamasına ilişkin örnekler ile birlikte) tebliğ metnine işlenmiştir.
• “İşlemsel kâr yöntemlerinin (işleme dayalı net kâr marjı yöntemi ve kâr bölüşüm yöntemi)” tanımları yapılarak tebliğ metnine işlenmiştir.
• Peşin Fiyatlandırma Anlaşması kapsamında Mükellef ve Bakanlık tarafından belirlenen yöntemin zamanaşımına uğramamış geçmiş vergilendirme dönemlerine de tatbik edilmesine ilişkin düzenleme tebliğ metnine işlenmiştir.
• İlişkili kişiler ile gerçekleştirilen işlemler nedeniyle kazancın örtülü olarak dağıtıldığının kabulünün Hazine zararının doğması şartına bağlı olmasına ilişkin düzenleme tebliğ metnine işlenmiştir.
• Belgelendirme yükümlülüklerinin tam ve zamanında yerine getirilmiş olması kaydıyla, örtülü olarak dağıtılan kazanç nedeniyle tahakkuk ettirilecek vergi ziyaı cezasının %50 indirimli olarak uygulanması yönündeki düzenleme tebliğ metnine işlenmiştir.
• Madde metninde yer alan oran ve sürelerin değiştirilmesine ilişkin Cumhurbaşkanı’na yetki verilmiştir.
• Emsallere Uygun Fiyat ya da Bedelin Tespitinde Kullanılan Yöntemlerin öncelik sırası gözetilmeksizin mükellef tarafından serbestçe belirlenebilmesine ilişkin düzenleme tebliğ metnine işlenmiştir.
• Peşin Fiyatlandırma Anlaşması kapsamında mükellef ile İdare arasında belirlenen yöntemin uygulanmasına dair azami 3 yıl olarak belirlenmiş olan süre 5 yıla çıkarılmış ve Peşin Fiyatlandırma Anlaşmasının yenilenmesi talebi ile ilgili olarak, daha önce anlaşma bitiminden 9 ay öncesi olarak belirlenmiş olan mükellefin İdareye başvuru süresi, anlaşmanın bitiminden 6 ay öncesine kadar olacak şekilde yeniden belirlenmiştir.

2- Yeni Tebliğ ile 1 Seri No.lu Tebliğin “7- Mükelleflerden İstenecek Belgeler” başlıklı bölümü, başlığı ile birlikte  değiştirilmiştir.

Yapılan bu değişiklik ile,

• Belgelendirmeye ilişkin bazı terimlerin tanımlarına tebliğ metninde yer verilmiş,
• Mükelleflerin belgelendirme yükümlülükleri arasına, “Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu”na ilave olarak “Genel Rapor” ve “Ülke Bazlı Rapor”un eklenmiş,
• “Ülke Bazlı Raporlamaya İlişkin Bildirim Formu” “Ek-5” olarak,
• “Ülke Bazlı Rapor” formatı “Ek-6” olarak

1 seri no.lu Tebliğe eklenmiştir. İlgili düzenlemeler aşağıdaki şekildedir;

2.1. Belgelendirmeye ilişkin tanımla

Grup: Ortaklık ya da kontrol ilişkisi aracılığıyla bağlı olan ve yürürlükteki muhasebe ve finansal raporlama standartları uyarınca, konsolide finansal tablolar hazırlaması gereken ya da gruptaki herhangi bir işletmenin hisseleri borsada işlem görse idi, konsolide finansal tablolar hazırlaması gerekecek olan işletmelerin tümünü ifade eder.

Çok uluslu işletmeler grubu: Farklı ülkelerde mukim olan iki veya daha fazla işletmenin dahil olduğu grubu veya bir işletmenin başka bir ülkede işyeri veya daimi temsilcisi aracılığıyla faaliyette bulunmasından dolayı vergiye tabi olması nedeniyle oluşan grubu ifade eder.

İşletme: Çok uluslu işletmeler grubunun konsolide finansal tablolarına dahil edilmiş ayrı ticari birimini, işyeri veya daimi temsilcisini ifade etmekte olup çok uluslu işletmeler grubunun bağlı işletmelerini kapsar. Sadece büyüklük veya önem derecesi bakımından çok uluslu işletmeler grubunun konsolide finansal tablolarının dışında tutulmuş ayrı ticari birimler ve herhangi bir amaçla ayrı finansal tabloların hazırlandığı işyeri veya daimi temsilciler de işletme kapsamı içindedir.

Raporlayan işletme: Çok uluslu işletmeler grubu adına, ülke bazlı raporu sunacak olan işletmeyi ifade eder. Nihai ana işletmesi Türkiye’de mukim olan çok uluslu işletmeler grubunda, ülke bazlı raporu İdareye nihai ana işletme sunar. Ancak, vekil işletme veya çok uluslu işletmeler grubunun Türkiye’de mukim işletmelerinden biri de raporlayan işletme olabilir.

Nihai ana işletme: Çok uluslu işletmeler grubunun, işletmenin mukim olduğu ülkede uygulanan muhasebe ve finansal raporlama standartları uyarınca, konsolide finansal tablolar hazırlaması gereken ya da hisseleri, mukim olduğu ülkede borsada işlem görse idi, konsolide finansal tablolar hazırlaması gerekecek olan hakim işletmesini ifade eder.

Vekil işletme: Çok uluslu işletmeler grubu tarafından nihai ana işletmeye yegâne vekil olarak tayin edilmiş ve ülke bazlı raporu çok uluslu işletmeler grubu adına sunacak olan işletmeyi ifade eder.

Yetkili makam anlaşması: Uluslararası bir anlaşmaya taraf olan ülkelerin yetkili makamları arasında olan ve taraf ülkeler arasında ülke bazlı raporun değişimini sağlayan anlaşmayı ifade eder.

Uluslararası anlaşma: 30/10/2017 tarihli ve 2017/10969 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan ve ülkeler arasında vergi konularında bilgi değişimi için yasal yetki sağlayan “Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi”ni, iki veya çok taraflı vergi anlaşmalarını ya da vergi konularında bilgi değişimi anlaşmalarını ifade eder.

Sistemik hata: Ülke bazlı raporun değişimine ilişkin anlaşmaya taraf olan diğer ülke idaresinin ülke bazlı raporun otomatik değişimini askıya almasını ya da kendi ülke vergi idaresine sunulan bir ülke bazlı raporu otomatik olarak İdareye sunmamasını ifade eder.

Konsolide grup geliri: Konsolide finansal tablolarda ayrı olarak yer alan tüm gelir, kazanç ve hasılat unsurlarının toplamını ifade eder.

2.2.Genel Rapor:

Çok uluslu işletmeler grubuna bağlı ve bir önceki hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan bilançodaki aktif büyüklüğü ve gelir tablosundaki net satışlar tutarının her ikisi de 500 milyon TL ve üzerinde olan kurumlar vergisi mükellefleri tarafından hazırlanacak olup ilk genel raporun, 2019 hesap dönemi için 31.12.2020 tarhine kadar hazırlanacaktır.

Özel hesap dönemine tabi olanlar ilk genel raporu, 1 Ocak 2019’dan sonra başlayan hesap dönemi için hazırlayacaklardır.

Genel raporun, çok uluslu işletmeler grubuna bağlı kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, ilgili hesap dönemini takip eden hesap döneminin sonuna kadar hazırlanması ve bu süre sona erdikten sonra istenmesi durumunda, İdareye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz edilmesi gerekmektedir.

Genel rapor;

• Çok uluslu işletmeler grubunun organizasyon yapısı,
• İşletme faaliyetlerinin tanımı,
• Sahip olunan gayri maddi haklar,
• Grup içi finansal işlemler ile finansal ve vergisel durumunu

içerecek şekilde beş ana başlıktan oluşacak olup bu başlıkların içerik itibarıyla hangi bilgileri içereceğine ilişkin açıklamalara Tebliği metninde yer verilmiştir.

2.3. Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu

Tebliğ ile düzenlenen belgelendirme yükümlülüğü kapsamında, kapsama giren mükellefler tarafından önceden beri hazırlanmakta olan “Yılık Taransfer Fiyatlandırması Raporu”nun 1 seri No.lu Tebliğ ekindeki formata uygun olarak hazırlanmasına devam edilecektir.

Ancak 4 Seri no.lu Tebliğ ile, Yıllık transfer fiyatlandırması raporunda yer alması gereken  bilgi ve belgelere ilave olarak;

• İşlem konusu yıl içinde ilişkili ve ilişkisiz kişilerle yapılan işlem kategorisi ile bu işlemlerin ülke bazında tutarı,
• Emsal fiyatın tespit edilmesi için çok yıllı analizin yapılmış olması durumunda, bunun sebeplerine ilişkin bilgi,
• Mevcut tek taraflı, iki taraflı veya çok taraflı peşin fiyatlandırma anlaşmalarının birer örneği,
• Transfer fiyatlandırması yönteminin uygulanmasında kullanılan finansal bilgiler

Raporda açıklanacaktır.

2.4.Ülke Bazlı Rapor

Raporlanan hesap döneminden bir önceki hesap döneminin konsolide finansal tablolarına göre toplam konsolide grup geliri, 750 milyon Avro ve üzerinde olan çok uluslu işletmeler grubunun Türkiye’de mukim nihai ana işletmesi, raporlanan hesap döneminden sonraki on ikinci ayın sonuna kadar ülke bazlı raporu hazırlayacak ve elektronik ortamda İdareye sunacaktır.

Nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin Türkiye’de bulunmadığı durumlarda yukarıdaki haddin aşılması ve aşağıdaki koşullardan birinin gerçekleşmesi halinde Türkiye’de mukim işletme (çok uluslu işletme grubunun Türkiye’de birden fazla işletmesi bulunması durumunda diğerleri adına biri), ülke bazlı raporu elektronik ortamda İdareye sunacaktır:

a) Nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülkede, ülke bazlı raporlamaya ilişkin zorunluluğun bulunmaması,

b) Nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülkede ülke bazlı raporlamaya ilişkin zorunluluk bulunması ve İdare ile nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülke idaresi arasında uluslararası bir anlaşmanın olması ancak ülke bazlı rapor bilgilerinin paylaşımına ilişkin yürürlükte olan bir yetkili makam anlaşmasının bulunmaması

c) Nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülkede ülke bazlı raporlamaya ilişkin zorunluluk bulunması, İdare ile nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülke idaresi arasında uluslararası bir anlaşmanın ve ayrıca ülke bazlı raporların değişimine ilişkin yetkili makam anlaşmasının olması, ancak bilgi paylaşımında sistemik bir hata olması.

Ülke bazlı rapor, raporlanan hesap döneminden sonraki on ikinci ayın sonuna kadar hazırlanarak elektronik ortamda İdareye sunulacaktır. İlk ülke bazlı raporun, 2019 hesap dönemi için, 31 Aralık 2020 tarihine kadar elektronik ortamda İdareye sunulması gerekmektedir. Özel hesap dönemine tabi olunması durumunda, ilk ülke bazlı raporun, 1 Ocak 2019’dan sonra başlayan hesap dönemi için hazırlanması ve ilgili özel hesap döneminin bitimini takip eden on ikinci ayın sonuna kadar elektronik ortamda İdareye sunulması gerekmektedir.

Ülke Bazlı Rapor aşağıdaki bilgileri içerecektir:

Ülke Bazlı Rapor 3 ana tablodan oluşmakatadır. (Tebliğ ekinde sunulmuştur). Bu tablolarda aşağıdaki bilgilere yer verilecektir;

Tablo 1; Gelirin, vergilerin ve işletme faaliyetlerinin ülke bazında dağılımı; çok uluslu işletmeler grubunun faaliyet gösterdiği her bir ülke ile ilgili gelir, vergi öncesi kâr/zarar, ödenen gelir/kurumlar vergisi, tahakkuk eden gelir/kurumlar vergisi, sermaye, geçmiş yıl kârları, çalışan sayısı ile nakit ve nakit benzeri dışındaki maddi varlıklar,

Tablo 2; Ülke bazında çok uluslu işletmeler grubuna dahil tüm işletmelerin listesi; çok uluslu işletmeler grubunun, ülke bazında, ilgili ülkede mukim her bir işletmesinin adı/unvanı, işletmenin kurulduğu ülke vergisel açıdan mukim olduğu ülkeden farklı ise bu ülkenin adı ve her bir işletmenin ana faaliyet konusu,

Tablo 3; İlave açıklamalar; tabloların doldurulması sırasında gerek görülen ilave açıklamalar.

Ülke bazlı rapora ilişkin olarak EK-6’daki içeriğe uygun şekilde düzenlenen tablolar, tablo ekinde yer alan açıklamalar doğrultusunda doldurularak elektronik ortamda gönderilecektir.

Kapsama Giren Çok Uluslu İşletmeler Grubu Üyeleri Tarafından Yapılacak Bildirim;

Kapsama giren çok uluslu işletmeler grubu üyeleri tarafından her yıl, raporlanacak hesap dönemini takip eden yılın Haziran ayı sonuna kadar Ek-5’teki içeriğe uygun şekilde “ülke bazlı raporlamaya ilişkin bildirim formu” doldurularak elektronik ortamda İnternet Vergi Dairesi üzerinden verilecektir (Tebliğe eklenen “Geçici Birinci Madde” kapsamında Ülke bazlı raporlamaya ilişkin bildirim formu, 2019 hesap dönemine ve 1/1/2019’dan sonra başlayan özel hesap dönemine münhasır olmak üzere, 30/10/2020 günü saat 23:59’a kadar Ek-5’teki içeriğe ve İnternet Vergi Dairesinde yer alan açıklamalara uygun şekilde doldurularak elektronik ortamda İnternet Vergi Dairesi üzerinden verilecektir.”)

Ülke bazlı rapora ilişkin olarak Ek-6’daki içeriğe uygun şekilde düzenlenen tablolar, Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi Transfer Sistemi (BTRANS) uygulaması kullanılarak elektronik ortamda xml formatında gönderilecektir. Mükelleflerin, BTRANS ile veri gönderebilmeleri için öncelikle kullanıcı kodu, şifre ve parola almaları gerekmektedir.

Ek-5 “ülke bazlı raporlamaya ilişkin bildirim formu” ve Ek-6 “ülke bazlı rapor”, mükellef tarafından bizzat gönderilebileceği gibi ilgili dönemde, aracılık ve sorumluluk sözleşmesi bulunan serbest muhasebeci mali müşavir veya gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi tasdik sözleşmesi (tam tasdik sözleşmesi) bulunan yeminli mali müşavirleri aracılığıyla da gönderilebilir.

Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form Doldurulmasında Yapılan düzenleme

Kurumlar vergisi mükellefleri tarfından kurumlar vergisi beyannamesi ekinde verilmekte olan “transfer fiyatlandırması, kontrol edilen yabancı kurum ve örtülü sermayeye ilişkin form”unun doldurulmasında, her bir ilişkili kişi bazında yıllık toplam net tutarı 30.000 TL’nin altında olan mal veya hizmet alım ya da satım işlem bilgileri ile söz konusu ilişkili kişi bilgilerine yer verilmesine gerek bulunmamaktadır.”

Finansal Tabloların Çevriminde Dikkate Alınacak Döviz Kuru;

Konsolide finansal tabloların Avro dışında bir para biriminde düzenlenmesi halinde, 750 milyon Avro olarak belirlenen haddin hesaplanmasında, raporlanan hesap döneminden bir önceki hesap dönemi için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca belirlenen döviz alış kurlarının yıllık ortalaması dikkate alınacaktır.

3- Belgelendirme Ve Ceza İndirimi;

Transfer fiyatlandırmasına ilişkin belgelendirme yükümlülüklerinin kararda belirtilen şekilde tam ve zamanında yerine getirilmiş olması kaydıyla, örtülü olarak dağıtılan kazanç nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş veya eksik tahakkuk ettirilmiş vergiler için vergi ziyaı cezası %50 indirimli olarak uygulanacaktır.

4- Grup İçi Hizmetlerde Emsallere Uygun Bedelin Belirlenmesi

1 seri no.lu Tebliğin “11.3- Grup İçi Hizmetlerde Emsallere Uygun Bedelin Belirlenmesi” başlıklı bölümün sonuna eklenn yeni paragraf ile, sağlanan grup içi hizmet nedeniyle yapılan ödemelerin, alınan hizmetin mahiyetine göre, iç mevzuat hükümleri ve ilgili çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması hükümleri dikkate alınmak suretiyle vergilendirileceğine ilişkin düzenleme yapılmış ve örnek uygulamaya yer verilmiştir.

Verilen örneğe göre; (A) ülkesinde mukim (AB) şirketi tarafından satın alınan bir gayrimaddi hakka ilişkin kullanım hakkının grup şirketlerine masraf paylaşımı kanalıyla dağıtılması, Türkiye’de mukim grup şirketi (B)’nin de, faaliyetleri kapsamında bu hizmetten faydalanması ve (B) şirketi tarafından söz konusu gayrimaddi hakkın kullanımı karşılığında grup içi hizmet ödemesi yapılması durumunda, yurt dışındaki ilişkili kişiye yapılan ödemenin, gayrimaddi hak ödemesi olarak kabul edileceği ve ilgili çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması hükümlerinin dikkate alınarak iç mevzuat hükümleri uyarınca vergilendirileceği belirtilmiştir.

Söz konusu Tebliğe ve tebliğ eklerine aşağıdaki bağlantılar yoluyla ulaşılabilir.

Ek-1 Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (Seri NO: 1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:4)

Ek-2 Ülke Bazlı Raporlamaya İlişkin Bildirim Formu (Ek-5) ve Ülke Bazlı Rapor (Ek-6)

Saygılarımızla,