Yabancı Çok Uluslu Şirket Gruplarının Türkiye’deki İştiraklerinin Küresel ve Yerel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi Yükümlülükleri
OECD Küresel ve Yerel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi (Pillar 2) düzenlemeleri, büyük çok uluslu işletme (ÇUİ) gruplarına küresel ölçekte %15 oranında asgari efektif vergi yükü getiren yeni bir vergilendirme standardı ortaya koymaktadır. Türkiye, OECD Pillar 2 çerçevesini erken dönemde ve bütüncül bir yaklaşımla iç mevzuatına dahil eden ve etkin şekilde uygulayan ülkelerden birisidir. Pillar 2 düzenlemeleri, son dört mali yıldan en az ikisinde konsolide yıllık hasılatı 750 milyon Euroyu aşan ÇUİ gruplarına ve Türkiye’deki iştiraklerine uygulanmaktadır. Bu düzenlemeler, özellikle nihai ana şirketi 2025 yılından itibaren OECD Pillar 2 kurallarını uygulamaya başlayacak gruplar için önem arz etmektedir. Türkiye’de uygulanan başlıca Pillar 2 mekanizmaları şunlardır:
- Yerel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi (QDMTT) – 1 Ocak 2024’ten itibaren yürürlükte
- Gelire Dahil Etme Kuralı (IIR) – 1 Ocak 2024’ten itibaren yürürlükte
- Düşük Vergilendirilen Ödemeler Kuralı (UTPR) – 1 Ocak 2025’ten itibaren yürürlükte
Uygulama Dönemi
2024 hesap dönemi için, Türkiye’de Pillar 2 kuralları yürürlükte olmasından dolayı ana şirketin bulunduğu ülkede Pillar 2 henüz uygulanmıyor olsa dahi Türkiye’deki iştiraklerin toplam efektif vergi oranı %15’in altında kalıyorsa, yerel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi (Yerel ATV) ödenecektir. 2025 yılından itibaren, nihai ana kuruluşun bulunduğu ülke Gelire Dahil Etme Kuralı uygulasa dahi Türkiye’nin nitelikli yurtiçi tamamlayıcı vergi öncelikli hala devam edecektir. Böylece yerel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi Türkiye’de ödenecek ve nihai ana kuruluş düzeyinde mahsup edilecek, bu şekilde çifte vergilendirme önlenecek ve Türkiye’nin öncelikli vergileme hakkı korunacaktır.
Türkiye’de Mukim İştiraklerin Yükümlülükleri
Yabancı sermayeli ÇUİ Gruplarının Türkiye’deki iştirakleri, kendi bölgelerindeki efektif vergi oranı %15 küresel asgari oranın altında kaldığı durumlarda Yerel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi kapsamında doğan tamamlayıcı vergiyi hesaplamak ve ödemekle doğrudan yükümlüdür. Ayrıca, bu şirketler yıllık kurumlar vergisi beyannamesinden ayrı olarak Türkiye’de Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi (Küresel ATV) Beyannamesi vermekle ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi Bildirimi (Globe Information Return, GIR) bildirimini anılan beyannamenin ekinde ibraz etmekle yükümlüdürler. Türkiye’deki iştirakler özelinde tamamlayıcı vergi doğmasa bile, 2025 yılının sonuna kadar Yerel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi Beyannamesinin verilmesi zorunludur. Buna göre Türkiye’deki iştiraklerin beyan yükümlülükleri aşağıdaki gibidir:
- Yerel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi Beyannamesi – ilgili takvim yılının bitiminden itibaren 12 ay içinde
- Küresel Asgari Kurumlar Vergisi Beyannamesi (ekinde Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi Bildirimi yer alacak) – ilgili takvim yılının bitiminden itibaren 15 ay içinde (2024 yılı için 18 ay içinde)
GloBE Bilgi Beyannamesi (GIR) Verme Yükümlülüğü
Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi Beyannamesi (GIR), ÇUİ grubunun Küresel ve Yerel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi hesaplamalarının detaylı olarak beyan edildiği beyannameyi ifade eder ve genellikle grup adına tek bir yetkili kuruluş tarafından beyan edilmektedir. Buna ek olarak, Türkiye’deki iştirakler Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi Bildirimini verecek kuruluşu ve bu kuruluşun bulunduğu ülkeyi Küresel Asgari Kurumlar Vergisi Beyannamesi ekinde Türk vergi idaresine bildirmekle yükümlüdür. Eğer Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi Bildirimini ibraz edecek grup içinde bir kuruluş atanmazsa veya ilgili yetkili kuruluşun mukim olduğu ülke ile Türkiye arasında etkin bilgi değişimi mekanizmaları bulunmuyorsa, söz konusu Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi Bildiriminin Türkiye’de mukim iştiraklerden birisi tarafından ibraz edilmesi gerekmektedir.
Türkiye’deki Yerel ve Küresel ATV’ye ilişkin dokümantasyon yükümlülüklerine özet olarak aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
| Yerel ATV Beyannamesi | Küresel ATV Beyannamesi | Küresel ATV Bilgi Beyannamesi | Küresel ATV Bildirimi | |
|---|---|---|---|---|
|
Nedir? |
· Türkiye’deki iştirakler bazında efektif vergi oranı, tamamlayıcı vergi yükümlülükleri ve varsa güvenli liman uygulamalarına ilişkin bilgileri içeren beyannamedir. Tamamlayıcı vergi doğmasa dahi verilmesi zorunludur. |
· ÇUİ grubunun küresel efektif vergi durumu ve tamamlayıcı vergi pozisyonunu içerir. ÇUİ Grubuna ilişkin Küresel ATV Beyannamesi veya bildirimi bu beyannamenin ekinde ibraz edilir. |
· ÇUİ Grubunun Küresel ve Yerel ATV hesaplamalarını detaylandıran beyannamedir ve genel olarak grubun nihai ana kuruluş tarafından beyan edilir. |
· Küresel ATV Bildirimi, nihai ana şirket veya yabancı yetkili kuruluş tarafından verilmesi halinde, bu durum Küresel ATV Beyannamesi ekinde Türk Maliyesine bildirilir. |
|
Ne Zaman Beyan Edilecek? |
· ilgili takvim yılının bitiminden itibaren 12 ay içinde. |
· ilgili takvim yılının bitiminden itibaren 15 ay sonra (2024 yılı için 18 ay içinde) |
· ilgili takvim yılının bitiminden itibaren 15 ay sonra (2024 yılı için 18 ay içinde) |
· ilgili takvim yılının bitiminden itibaren 15 ay sonra (2024 yılı için 18 ay içinde) |
|
Kim Tarafından Beyan Edilecek? |
· Kapsama giren ÇUİ Grubu’nun Türkiye’deki iştirakleri |
· Kapsama giren Türkiye Merkezli ÇUİ Grupları ve gerekmesi durumunda ÇUİ Grubu’nun Türkiye’deki iştiraklerinden birisi |
· Genel olarak nihai ana kuruluş, yetkili kuruluş olarak belirlenmektedir. Ancak yetkili kuruluş bulunmaması veya ilgili ülkeyle Türkiye arasında etkin bilgi değişim mekanizmasının tesis edilmemiş olması halinde, Türkiye’deki iştiraklerden birisi Küresel ATV’yi yerel olarak beyan etmekle yükümlüdür. |
· Kapsama giren Türkiye Merkezli ÇUİ Grupları ve gerekmesi durumunda ÇUİ Grubu’nun Türkiye’deki iştiraklerinden birisi |
Küresel ve Yerel ATV yükümlülükleriniz ve bu çalışmamıza ilişkin sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
