Önemli Vergi Düzenlemeleri İçeren 7491 Sayılı Torba Yasanın Getirdikleri
Aralık ayı başında TBMM Genel Kurulu'na gelen torba yasa teklifi, 27 Aralık 2023'de kabul edildi ve 7491 sayısını alarak yasalaştı. Vergi ile ilgili önemli düzenlemeler içeren yasa 28.12.2023 gün ve 32413 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Torba yasa, yürürlük ve yürütme maddeleriyle birlikte toplam 86 maddeden oluşmaktadır. Bu maddelerin yarısı vergi düzenlemelerini içermektedir. Bu yazımızda torba yasadaki tüm vergi düzenlemelerinden bahsedilmekle birlikte, vergi tekniği açısından önem taşıyan ve kamuoyunun ilgisini çeken maddeler hakkında daha detaylı açıklamalara yer verilmiştir. Bunların bazıları 2024’de vergi gündemini işgal etmeye aday önemli değişikliklerdir. Aşağıda, yürürlük tarihi ve kapsamı ile birlikte sıralanmıştır.
1. Haciz zaptının elektronik ortamda düzenlenebilmesine imkân sağlanmıştır
Torba Yasa Madde No: 4
İlgisi: A.A.T.U.H.K Madde 78/2
Yürürlük: 28.12.2023
2. Mükelleflerin bazı kamu borçlarını taşınmaz devriyle ödeme imkânı 31/12/2028 tarihine uzatılmaktadır
Torba Yasa Madde No: 5
İlgisi: A.A.T.U.H.K Geçici Madde 8
Yürürlük: 28.12.2023
3. Konut kredilerine yönelik BSMV istisnası bir konutla sınırlandırılmaktadır
Yapılan değişiklikle, kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olanların doğrudan veya kooperatifler aracılığıyla kullandıkları konut kredileri BSMV istisnası kapsamından çıkarılmaktadır. Ayrıca, bu gibi kredi işlemlerine ilişkin yapılan sigorta poliçelerine ilişkin istisna da sona ermiştir.
Torba Yasa Madde No: 6
İlgisi: Gider Vergileri Kanunu Md. 29/1
Yürürlük: 28.12.2023
4. Sosyal içerik üretimi ve mobil cihazlar için uygulama geliştirilmesi suretiyle elde edilen kazançların kapsamı genişletilerek vergilendirilmesi sağlanmaktadır
GVK’nun mükerrer 20/B maddesine göre sosyal içerik üreticilerinin internet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikleri paylaşan kazançları istisna ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden müstesnadır.
Madde hükmünde yapılan değişiklik ve ilavelerle söz konusu istisnanın kapsamı genişletilmiştir. Böylece, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden sunulan eğitim, kurs, ürün tanıtımı, veri işleme ve geliştirme gibi hizmetler üzerinden kazanç elde edilmesi de istisna kapsamına alınmıştır.
Anılan madde hükmüne göre istisna kapsamındaki bu kazançlardan bankalar aracılığıyla stopaj yöntemiyle %15 oranında nihai vergileme yapılmaktadır. Böylece bu madde dolayısıyla vergilendirilen kazançların kapsamı genişletilmiş olmaktadır.
Torba Yasa Madde No: 7
İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Mükerrer Md. 20/B
Etki Alanı: 1.1.2024 tarihinden sonra elde edilecek kazançlara uygulanacaktır
Yürürlük: 28.12.2023
5. Gerçek kişilerin ve kurumların yurt dışından elde edilen kar paylarında vergi istisna şartları ve istisna oranları düzenlendi
Gerçek kişilerin, kanunî ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumlardan elde ettiği kar paylarına istisna hükmü getirilmiştir. Evvelce bu istisna sadece tam mükellef kurumlardan elde edilen kar paylarına uygulanabilmekteydi.
GVK’nun 22. Maddesine eklenen 4. Fıkra uyarınca, yurt dışındaki kurumların ödenmiş sermayesinin en az yüzde 50'sine sahip olunması ve elde edilen kâr payının tamamının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye getirilmesi şartıyla, elde edilen kâr paylarının yarısı gelir vergisinden istisna edilmektedir.
KVK’nun yurt dışı iştirak kazançları istisnasına ilişkin 5/1-b maddesine yapılan ilave ile kurumların elde ettiği kar paylarının yarısı da gerçek kişilere sağlanan istisnaya paralel şartlarla, Kurumlar Vergisi Kanununda yurt dışı iştirak kazançlarına ilişkin diğer şartlar aranmaksızın istisna kapsamına alınmıştır.
Torba Yasa Madde No: 8 ve 58
İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Madde 22/4, Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 5/1-b
Etki Alanı: 1.1.2023 tarihinden itibaren elde edilecek kazançlara uygulanacaktır
Yürürlük: 28.12.2023
6. Binde 5’lik götürü gider uygulaması kaldırılmıştır
GVK’nun 40/1 maddesinin parantez içi hükmü, ihracat, yurt dışı müteahhitlik taşımacılık işleri ile uğraşan mükelleflere yapmış oldukları halde belgesini temin edemedikleri giderlerine karşılık olmak üzere, ticari kazancın tespitinde binde 5’lik indirim hakkı vermekteydi. Söz konusu parantez içi hüküm yürürlükten kaldırılarak bu uygulamaya son verilmiştir.
Torba Yasa Madde No: 9
İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Madde 40/1
Etki Alanı: 1.1.2024 tarihinden itibaren elde edilecek kazançlara uygulanacaktır
Yürürlük: 28.12.2023
7. Yurt dışına verilen bazı hizmetlerden sağlanan kazançlara verilen indirim hakkı arttırılmıştır
Yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kayıt tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon gibi bazı hizmetler ile yabancılara verilen eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilen kazançların %50'si belirli koşullarda mükellefler tarafından beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilmektedir.
GVK ve KVK’nun ilgili maddelerinde yapılan değişiklikle vergi matrahından yapılabilecek indirim oranı %80’e yükseltilmiş ancak ilave şart getirilmiştir. Buna göre, bu hizmetlerden elde edilen kazançlara indirim uygulanabilmesi için, kazancın tamamının, elde edildiği döneme ait yıllık beyannamenin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şarttır.
Torba Yasa Madde No: 10 ve 59
İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Madde 89/13, Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 10/1-ğ
Etki Alanı: 1.1.2023 tarihinden itibaren elde edilecek kazançlara uygulanacaktır
Yürürlük: 28.12.2023
8. Yıllara yaygın inşaat işlerindeki stopaj oranının belirlenmesine ilişkin Cumhurbaşkanı yetkisi genişletilmiştir
Torba Yasa Madde No: 11, 60, 61
İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Madde 94/8, Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 15, 30
Yürürlük: 28.12.2023
9. Bazı menkul sermaye iratlarında vergi stopaj oranlarının %40’a kadar artışı için Cumhurbaşkanı’na yetki verilmesi
GVK’nun değişiklik öncesindeki geçici 67'nci maddesine göre Cumhurbaşkanı, stopaj oranlarını yabancı para cinsinde ihraç edilen menkul kıymetlerden sağlanan getiriler ile döviz cinsinden açılmış hesaplardan elde edilen faiz gelirleri için ayrı ayrı veya birlikte bir katına kadar artırmaya veya kanunî oranına kadar indirmeye yetkili idi.
Yapılan değişikliklerle, yetki kapsamına kâr payları da dahil edilmiş ve genel olarak artırma yetkisinin üst sınırı kanuni oranın (%15) bir katı (%30) yerine yüzde 40 şeklinde yeniden düzenlenmiştir.
Yetki kapsamına kâr paylarının da dahil edilmiş olması ve yine bu torba yasanın 7. Maddesiyle Cumhurbaşkanına GVK’nun 22. Maddesindeki kâr payı istisnasını sıfırlama veya %100’e kadar artırma yetkisinin de verilmiş olması önemlidir. Zira bu durum Cumhurbaşkanı kararlarıyla kâr payı vergilendirilmesi rejimini kökten değiştirebilme potansiyeli taşımaktadır. Önümüzdeki dönemde kâr dağıtımında beyan usulü kaldırılarak stopajla nihai vergileme yöntemine geçilmesi beklenebilir.
Torba Yasa Madde No: 12
İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Geçici Madde 67/6 - 11
Yürürlük: 28.12.2023
10. Sporcu ücretlerinin sabit oranlı stopaj ile vergilendirilmesine 31.12.2028’e kadar devam edilecektir
Torba Yasa Madde No: 13
İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Geçici Madde 72
Yürürlük: 28.12.2023
11. Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlara ilişkin istisna 31.12.2028’e kadar devam edecektir
Torba Yasa Madde No: 14
İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Geçici Madde 76
Yürürlük: 28.12.2023
12. Gelir İdaresi Sisteminden temin edilen bazı bilgiler için kayıt başına 25 kuruş katılım payı alınacaktır
Torba Yasa Madde No: 15
İlgisi: VUK Mükerrer Madde 413
Yürürlük: 1.1.2024
13. Ar-Ge faaliyetleri ve yatırım teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için avantajlı amortisman uygulamasına 31.12.2024’e kadar devam edilecektir
VUK’nun Geçici 30’uncu maddesinde sayılan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri anılan madde kapsamında iktisap ettikleri yeni makine ve teçhizat için Vergi Usul Kanununda tespit ve ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısını dikkate alarak amortisman hesaplama imkanına sahiptir.
Avantajlı amortisman uygulamasının süresi torba yasa ile 31.12.2024 tarihine kadar uzatılmıştır.
Torba Yasa Madde No: 16
İlgisi: VUK Geçici Madde 30
Yürürlük: 28.12.2023
14. Banka ve Finans Kurumları tarafından yapılan enflasyon düzeltmesi 2024 ve 2025 kurum kazancının tespitinde dikkate alınmayacaktır
Bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumlan ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri tarafından geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapılacak enflasyon düzeltmesi sonucu oluşacak kar veya zararlar kazancın tespitinde dikkate alınmayacaktır.
Ayrıca, Cumhurbaşkanına anılan kurumlarca geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2026 hesap döneminde enflasyon düzeltmesi yapılması durumunda, enflasyon düzeltmesi sonucu oluşacak kar veya zararların kazancın tespitinde dikkate alınmaması yönünde düzenleme yapma yetkisi verilmektedir.
Torba Yasa Madde No: 17
İlgisi: VUK Geçici Madde 33
Yürürlük: 28.12.2023
15. Uluslararası ihalelere ilişkin vergi resim ve harç istisnasında değişiklik yapılmıştır
Yapılan değişiklikle, uluslararası ihaleyi kazananın Türkiye’de tam mükellef olması hâlinde, sadece yabancı paraya isabet eden oranda yapacakları teslim, hizmet ve faaliyetler nedeniyle bu istisnayı kullanabilecekleri hükme bağlanmıştır.
Değişiklik öncesinde tam mükellefler uluslararası ihalenin toplam tutarı üzerinden damga vergisi istisnasından yararlanabilmekteydi.
Aynı amaçla Harçlar Kanununda paralel şekilde bir değişiklik yapılmıştır.
Torba Yasa Madde No: 20, 25
İlgisi: Damga Vergisi Kanunu Ek Madde 2/2-a, Harçlar Kanunu Ek Madde 1-2/a
Etki Alanı: 28.12.2023 tarihinden sonra çıkılan ihaleler
Yürürlük: 28.12.2023
16. Sorumlu sıfatıyla beyan edilen KDV’nin indiriminde KDV'nin ödenmiş olması şartına yasal dayanak kazandırılmıştır
Torba Yasa Madde No: 30
İlgisi: KDV Kanunu Madde 29/1-ç
Yürürlük: 1.1.2024
17. Vergi indirim hakkı için Cumhurbaşkanına verilmiş olan kısmen veya tamamen kaldırma veya yeniden koyma veya kısıtlama yetkisi genişletilerek, vergi iade hakkı da yetki kapsamına dahil edilmiştir
Torba Yasa Madde No: 31
İlgisi: KDV Kanunu Madde 36
Yürürlük: 28.12.2023
18. Sorumlu sıfatıyla verilen KDV beyannamelerinin (KDV-2) verilme tarihi vergilendirme dönemini takip eden ayın 21 inci günü, ödeme tarihi ise 23'üncü günü olarak değiştirilmiştir
Torba Yasa Madde No: 32, 33
İlgisi: KDV Kanunu Madde 41/1, 46/1
Yürürlük: 1.1.2024
19. Bazı projeler için uygulanan KDV istisnası süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.
KDV Kanunun Geçici 29’uncu maddesinde yer alan projeler kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları beş yıl daha katma değer vergisinden istisna edilmiştir
- Yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilecek projeler (3996 sK)
- Kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen sağlık tesislerine ilişkin projeler (3359 sK)
- Kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen eğitim öğretim tesislerine ilişkin projeler (652 s KHK)
Torba Yasa Madde No: 34
İlgisi: KDV Kanunu Geçici Madde 29
Yürürlük: 28.12.2023
20. Şehir içi ulaştırma altyapı projelerinin Bakanlık, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları arasında yapılacak devir ve teslimlerine ilişkin KDV istisnası süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmaktadır
Torba Yasa Madde No: 35
İlgisi: KDV Kanunu Geçici Madde 32
Yürürlük: 28.12.2023
21. Taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna devir ve teslimi ile bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından devir ve tesliminde uygulanan KDV istisnası 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.
Torba Yasa Madde No: 36
İlgisi: KDV Kanunu Geçici Madde 33
Yürürlük: 28.12.2023
22. Motorlu araç ticareti yapanların kendi aralarında yaptıkları devirlerde ÖTV kaybının önlenmesi için resmi sözleşme şartı getirilmektedir
ÖTV Kanununun ilgili maddesine yapılan ilave ile motorlu araç ticareti yapanların kendi aralarında yaptıkları adi sözleşmelere istinaden, ÖTV aranmaksızın işlem tesis edilmesinin önüne geçilmesini sağlamak üzere, söz konusu sözleşmelerin noterde düzenlenmesi gerektiği hükmüne yer verilmiştir.
Torba Yasa Madde No: 43
İlgisi: Özel Tüketim Vergisi Kanunu Madde 2/1-d
Yürürlük: 28.12.2023
23. Yurt içinden serbest bölgelere yapılan teslimlerin ihracat istisnası kapsamında olmadığı hususunda ÖTV Kanununa hüküm konulmuştur
Torba Yasa Madde No: 44
İlgisi: Özel Tüketim Vergisi Kanunu Madde 5/1-b
Yürürlük: 28.12.2023
24. Kurumlar vergisinde 5 puanlık indirimin aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak gerçekleştirilen ihracat faaliyetlerine de uygulanması
Mevcut düzenlemeye göre ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına 5 puanlık indirim ile %20 kurumlar vergisi oranı uygulanmaktadır.
Kurumlar Vergisi Kanununda yapılan değişiklikle, aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kurumların dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerine ilişkin elde ettikleri kazançlar için de 5 puanlık indirimden faydalanmaları sağlanmıştır.
Torba Yasa Madde No: 62
İlgisi: Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 32
Etki Alanı: 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlar
Yürürlük: 28.12.2023
25. Kur korumalı mevduat hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnasının süresi 30/6/2024 tarihine kadar uzatılmış ve Cumhurbaşkanına istisnanın uygulama süresi ile istisna oranının belirlenmesine ilişkin yetki verilmiştir
Torba Yasa Madde No: 63
İlgisi: Kurumlar Vergisi Kanunu Geçici Madde 14
Yürürlük: 28.12.2023
7491 sayılı Kanun metni bültenimiz ekinde yer almaktadır.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/12/20231228-10.pdf
Saygılarımızla,
Ahmet Cangöz
Ortak | Vergi Bölüm Başkanı