Grant Thornton : Kriz havlu mu atıyor, yoksa daha derine mi iniyor?

Grant Thornton'un araştırmasına göre madalyonun iki yüzündeki göstergeler zıt yönde; yatırım planları yapanların sayısı artarken, gelir ve karlılıkta artış bekleyenlerin sayısı geçtiğimiz 18 aya göre ya aynı, ya da gerilemiş durumda.

Globalde neler oluyor ?

Geçtiğimiz 18 ay içinde, şirketlerin yeni bina yatırım planları global ölçekte %16’dan %21’e yükseldi. Fabrika ve makina parkı yatırım planları %35’ten %38’e arttı. Benzer şekilde AR-GE yatırım planları da arttı ve bunu destekler nitelikte bilgi Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü’nden geldi. 2011’de, bir önceki yıla göre %10.7’lik bir patent başvurusu artışı olduğunu belirten kuruluşun verdiği bilgiye göre bu artış oranı, 2005’ten bu yana gözlemlenen en büyük oran. Dahası, işverenler çalışanlarına da daha çok yatırım yapacak gibi görünüyor. Önümüzdeki 12 ay içinde zam yapacağını belirtenler %68. Bu oran 2010’da %51 düzeyindeydi. Buraya kadar bakıldığında, iş dünyasının uzun vadeli büyüme için pozitif bir hava içinde olduğu görülüyor.

Diğer taraftan, gelir, karlılık ve istihdam konusundaki beklentiler, 18 ay öncesine kıyasla, ya aynı düzeyde, ya gerilemiş durumda. Euro kullanan ülkeler, Çin ve Amerikalı işadamlarına göre azalan talep, büyümenin önündeki en büyük engel. Çin’de azalan talebi büyümenin önündeki en büyük engel olarak görenlerin oranı %44 ile, 2009’dan bu yana görülen en yüksek seviyede.

Türkiye, bu anlamda global ortalamadan daha pozitif istatistiklere sahip. 2012 ilk çeyrek ile 2. çeyrek arasındaki sonuçlara bakıldığında, Türkiye’de karlılık ve istihdam beklentileri hemen hemen aynı seyrederken, satış fiyatlarında 12 puanlık, ihracatta 10 puanlık, yeni bina yatırımlarında 12 puanlık, fabrika ve makine parkı yatırımları ile AR-GE yatırımlarında ise 6’şar puanlık artışlar göze çarpıyor. Diğer taraftan, bir gösterge var ki onda 22 puanlık azalma dikkat çekiyor. O da karlılık. Türk iş dünyası, satış fiyatları ve ihracatta artış beklentisi içindeyken karlılıktan o oranda umutlu değil.

Grant Thornton Türkiye Başkanı Aykut Halit’in değerlendirmelerine göre, 2 farklı yöne doğru seyreden bu sonuç, global ölçekte içinde bulunulan krizin seyrine doğru net bir çıkarım yapmaya elvermiyor. ‘Bir taraftan şirketlerin yatırım planları artarken, diğer taraftan şirketlerin karlılık, gelir ve istihdam artışı beklentilerinde azalma söz konusu. Yine de dinamik yapılı şirketlerin, olumsuz koşullara rağmen yeni yatırım planlarından vazgeçmemeleri olumlu bir gösterge. Bu yatırımlar, şirketlerin uzun vadeli büyüme ve rekabet güçlerinde avantaj ortaya çıkaracaktır'

T-BRIC (Türkiye-BRIC) ülkeleri global ekonomi için yeni bir umut ışığı olabilir mi ?

Grant Thornton’un 40 ülkede 3.000 üst düzey yönetici ile yaptığı bu araştırmanın bölgesel sonuçları incelendiğinde, uzun daveli yatırımlarda gelişmekte olan ülkelerin başı çektiği sonucu ortaya çıkıyor. BRIC ülkelerinde önümüzdeki yıl %45’lik, Türkiye’de ise %46’lık bir grup AR-GE yatırımlarını arttırmayı planladığını belirtirken bu oran G7 ülkelerinde %18. Paralel şekilde, BRIC ülkelerinde önümüzdeki yıl yeni fabrika ve makine parkı yatırımı planlayanlar %47, Türkiye’de %54 ve G7 ülkelerinde %37.

Çin, Türkiye ve Meksika’da yeni yatırım atılımları

Son rapor sonuçlarına göre, Çin’de AR-GE yatırımı yapacak olanların oranında %15’lik bir artış var. Türkiye’de ise geçen yıla göre, fazladan %12’lik bir grup daha yeni bina yatırımı yapmayı planlıyor. Meksika’da ise yeni fabrika ve makine parkı yatırımı planlayanların oranında %14’lük bir artış söz konusu. Bu durum, ‘en hızlı gelişen’ ülkelerin, ünvanları ile paralel bir hareketlilik içinde olduklarının da bir göstergesi.

Rapor sonuçlarını değerlendiren Grant Thornton Türkiye Başkanı Aykut Halit’e göre, Avrupa ülkeleri krizle başa çıkmaya çalışırken, 2. kulvarda yer alan, gelişmekte olan ülkeler, daha hızlı ve cesur adımlarla gerek üretim, gerek AR-GE konusunda aradaki farkı kapatmaya çalışıyorlar.

İyimserlik sıralamasında Türkiye 40 ülke arasında ilk 10’da, Yunanistan ve İspanya ise son iki sırayı paylaşıyor.

40 ülkede, iyimserlerin oranı ile, kötümserlerin oranı arasındaki fark baz alınarak oluşturulan iyimserlik endeksinde, Türkiye %60 ile 9. sırada. Türkiye ile birlikte, Birleşik Arap Emirlikleri, Hindistan, Brezilya ve Kanada ilk 10’da yer alan ülkeler. Diğer taraftan, hiç şaşırtıcı olmayan bir tablo içinde -%66 ile İspanya ve - %58 ile Yunanistan son iki sırayı paylaşıyorlar. Bu gruptaki diğer ülkeler arasında ise, Fransa, Japonya, Arjantin ve İngiltere bulunuyor. 

Zamlar yolda

Önümüzdeki 12 ay içinde, maaş zammı yapmayı planladığını belirtenler Türkiye’de %89’luk bir kesime işaret ederken, Latin Amerika’da %86, Kuzey Amerika grubunda %78 ve BRIC grubunda %69’luk bir kesime işaret ediyor. Türkiye’de 2011’de %81 olarak ortaya çıkan bu oran, 2012 2. çeyreğinde %89’a uzanıyor.

Aykut Halit'in fotoğrafına ulaşmak için lütfen tıklayınız.

Araştırma dahil olan ülkeler listesi (Alfabetik olarak):

Almanya, Amerika, Arjantin, Avustralya, BAE, Belçika, Botsvana, Brezilya, Çin, Danimarka, Ermenistan, Filipinler, Finlandiya, Fransa, Güney Afrika, Gürcistan, Hindistan, Hollanda, Hong Kong, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya, Kanada, Malezya, Meksika, Peru, Polonya, Rusya, Singapur, Şili, Tayland, Tayvan, Türkiye, Vietnam, Yeni Zelanda, Yunanistan

Ülke grupları

Daha fazla bilgi için:

Hilal Baltacı 
Pazarlama ve İş Geliştirme Müdürü 
Tel : 0212 373 00 00 - 122 / 0530 979 66 55 
E-mail : hilal.baltaci@gtturkey.com

Grant Thornton hakkında:

Grant Thornton Türkiye, 100’ün üzerinde ülkede, 30.000’i aşkın personeli ile denetim, vergi ve özel danışmanlık hizmetleri sunan Grant Thornton International’ın Türkiye ofisi olup, kamu ve özel sektörde faaliyet gösteren, farklı büyüklükte birçok müşteriye hizmet vermektedir. Merkez ofisi İstanbul’da bulunan Grant Thornton Türkiye, Ankara, İzmir ve Bursa’da bulunan ofislerinde faaliyet göstermektedir.

Grant Thornton araştırmalarında, gerçekleştirilen herbir görüşme için UNICEF’e 5 usd’lik kaynak ayırılmaktadır. 2011 sonunda 57.500 usd olarak gerçekleşen bu bedel, toplamda 200.000 usd’yi bulmuştur.